W dębickim Domu Seniora, 4 stycznia 2020 r., odbyło się historyczne spotkanie opłatkowe dębickiego środowiska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Po przeszło 23 latach, na wspólnym opłatku, zebrali się członkowie dwóch kół ŚZŻAK funkcjonujących do tej pory w Dębicy: Koła Terenowego i Środowiska 5. PSK AK.

Od ubiegłego roku w powiecie dębickim funkcjonuje jedno koło ŚZŻAK, działające w strukturach Okręgu Tarnów. Koło Terenowe zgodnie z decyzją Zarządu Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK zostało zlikwidowane, a członkowie wyrazili akces przejścia do ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy.

Spotkaniu towarzyszyła radosna atmosfera, wypełniona partyzanckimi wspomnieniami i śpiewem kolęd. Ewangelię o Narodzeniu Jezusa Chrystusa odczytał kpt. Andrzej Żylicz, wieloletni prezes Koła ŚZŻAK w Ropczycach. Przed złożeniem życzeń zebrani pomodlili się m.in. w intencji zmarłych członków ŚZŻAK. W 2019 r. zmarli m.in.: Izabela Podhalańska, Stanisława Szmid, Janina Święch, Jerzy Krusenstern, Jan Łopuski, Barbara Łopuska-Fiołek oraz Romuald Lazarowicz (syn Zbigniewa i wnuk Adama).

Prezes koła Maciej Małozięć podsumował 2019 rok oraz zapowiedział najważniejsze wydarzenia patriotyczne 2020 roku. Już w piątek 10 stycznia odbędzie się w Dębicy uroczystość wręczenia patentów oficerskich i pośmiertnych aktów mianowania na wyższe stopnie wojskowe dla działaczy AK-WiN zamordowanych we Wrocławiu w 1948 roku. Związek będzie obchodził także jubileusz setnej rocznicy reaktywacji 5. Pułku Strzelców Konnych, jednostki polskiej kawalerii okresu międzywojennego.

* fot. S. Nylec

STYCZEŃ

05.01 Spotkanie opłatkowe Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Tarnów

11.01 Spotkanie opłatkowe Światowego Związku Żołnierzy AK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy

20.01 Podsumowanie obchodów stulecia niepodległości Polski, widowisko „Wigilia w okopach” – uroczystość odsłonięcia Pomnika Niepodległości

LUTY

2.02 Msza święta w kościele pw. Ducha Świętego w Dębicy i uroczystości patriotyczne pod nasypem kolejowym k. cegielni – 75. rocznica stracenia zakładników przy torach w Dębicy (2.02.1944 r.)

MARZEC

3.03 Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” (Rynek w Dębicy)

10.03 Msza święta i oficjalne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Dębicy z udziałem wojskowej asysty honorowej (Rynek, Kościół pw. św. Jadwigi, Cmentarz Wojskowy); Koncert Pawła Piekarczyka i Leszka Czajkowskiego „Podziemna Armia Powraca”, występ Grupy Safo MOK (DK Mors)

17.03 Podsumowanie konkursu „Wilczymi Śladami”; występ Grupy Safo MOK (DK Mors)

30.03 Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy

KWIECIEŃ

05.04 Obchody zbrodni katyńskiej oraz rocznicy katastrofy smoleńskiej – Dębica

24.04 Uroczystości na Górze Śmierci w Pustkowie

MAJ

03.05 Obchody Święta Narodowego Trzeciego Maja – Dębica

28.05 30. Rocznica powstania Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Dębicy w 1989 roku

CZERWIEC

17.06 – Rajd Gwiaździsty o przechodni proporzec 5. Pułku Strzelców Konnych dla patroli harcerskich ze szkół podstawowych i gimnazjów oraz dla szkół Armii Krajowej (związanych z AK przez patrona szkoły) z terenu powiatu dębickiego

29-30.06 Ogólnopolski Zjazd Ostatnich Rycerzy Rzeczypospolitej w Dębicy (DK Mors, DKiK Kosmos)
LIPIEC

10.07 Rocznica egzekucji na rynku w Dębicy podczas której stracono 3 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Jana Stefki „Mściciela” (10.07.1946)

28.07 75. rocznica akcji „MOST III” – Wał Ruda – Zabawa

SIERPIEŃ

1.08 Obchody rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego – Dębica, Bieg Pamięci Powstania Warszawskiego

04.08 75. rocznica koncentracji oddziałów Batalionu „Barbara” 16. Pułku Piechoty do akcji „Burza” – Łęki Górne – Podlesie Machowskie

15.08 Święto Wojska Polskiego 

17.08 Rocznica bitwy w Gołęczynie – uroczystości w Dobrkowie i przy pomniku w Gołęczynie

18.08 Obchody 75. rocznicy akcji „Burza” i bitwy na Kałużówce oraz 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej

WRZESIEŃ

01.09 Okręgowe uroczystości z 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej – Tarnów

15.09 Uroczystości z okazji Dnia Sybiraka

27.09 Okręgowe uroczystości z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego – Nowy Sącz

29.09 Uroczystości z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego

30.09 Konferencja popularno-naukowa dla uczniów z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego

PAŹDZIERNIK

21.10 Rajd Szlakiem Partyzanckim dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu dębickiego 

15-31.10 Porządkowanie grobów i miejsc pochówków żołnierzy Armii Krajowej i członków ŚZŻAK na cmentarzach w powiecie dębickim

LISTOPAD

2.11 Msza święta zaduszna w intencji poległych żołnierzy 5. PSK i 5. PSK AK – kościół pw. św. Jadwigi

11.11 OBCHODY  NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI – nadanie imienia Ppłk. Adama Lazarowicza dla 33. Batalionu Lekkiej Piechoty OT – Dębica

21.11 Wernisaż wystawy pt. „WIERNI – portrety żołnierzy Armii Krajowej” Jakuba Obarka ze zdjęciami weteranów AK z Obwodu Dębica

GRUDZIEŃ

15-23.12 Akcja „Paczka dla Weterana”

Rodziny: Ludwika Marszałka, Jana Klamuta i Stanisława Dydo – żołnierzy AK i działaczy WiN z Obwodu Dębica oraz Władysława Ciska – żołnierza Bazy AK w Budapeszcie i działacza WiN, otrzymają 10 stycznia 2020 r. pośmiertne akty mianowania na wyższe stopnie wojskowe.

Uroczystość będzie także okazją do podsumowania międzywojewódzkiego konkursu „Chcieliśmy tylko wolnej Polski”, zorganizowanego pod patronatem Premiera RP Mateusza Morawieckiego, Prezesa IPN dr Jarosława Szarka oraz Dolnośląskiego i Podkarpackiego Kuratora Oświaty.

Uczestnicy będą mieli także okazję zobaczyć widowisko patriotyczno-kolędnicze „Wigilia w okopach”, które już po raz trzeci, zaprezentuje Grupa SAFO działająca w strukturach MOK. Tym razem młodzież przywoła kolędy z okresu „od Solidarności do współczesności”.

Wydarzenie odbędzie się w piątek 10 stycznia 2020 r., o godz. 12:00 w Domu Kultury Śnieżka w Dębicy.

Organizatorami uroczystości są: Burmistrz Dębicy, IPN Odział we Wrocławiu, Stowarzyszenie Oświaty i Wychowania we Wrocławiu, Fundacja Historia – Pamięć – Edukacja we Wrocławiu oraz ŚZŻAK Środowisko 5. PSK AK w Dębicy.

W 2018 r. minęła 70. rocznica egzekucji na działaczach Polski Podziemnej, którzy zostali zamordowani z wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu 27 listopada 1948 r.

Tego dnia w więzieniu przy Kleczkowskiej we Wrocławiu zostali zamordowani:

Władysław Cisek „Rom” (1921-1948) – żołnierz Bazy AK w Budapeszcie, student Politechniki Budapesztańskiej, stypendysta rządu węgierskiego, student i asystent Politechniki Wrocławskiej, kierownik Wydziału Informacji Okręgu WiN Wrocław, członek PPS.

Stanisław Dydo „Steinert” (1922-1948) – dowódca plutonu dywersyjnego Obwodu AK Dębica, łącznik Zarządu Okręgu Kraków DSZ-WiN, kierownik łączności wewnętrznej Obszaru Południowego WiN, p.o. kierownika Okręgu WiN Wrocław, organizator siatki WiN w Poznaniu, student UJ i UWr.

Ludwik Marszałek „Zbroja” (1912-1948) – harcerz, oficer służby stałej WP, obserwator lotniczy, oficer szkoleniowy i komendant Obwodu AK Dębica, inspektor Inspektoratu Mielec NIE-DSZ, kierownik Rejonu Mielec i Krosno WiN, kierownik Wydz. Propagandy Okręgu Rzeszów, kierownik Okręgu Wrocław WiN.

Jan Klamut „Górski” (1913-1948) – oficer Obwodu AK Dębica i 27. Pułku Piechoty 10. Sudeckiej Dywizji Piechoty, komendant Urzędu Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego oraz informator WiN w Kłodzku, student Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pośmiertne uhonorowanie Bohaterów będzie aktem rehabilitacji Rzeczypospolitej Polskiej oraz podkreśleniem niezłomnej postawy całej czwórki, tak w czasie niemieckiej okupacji, jak również w walce z komunistami po 1944 roku.