W Zawadzie pożegnano porucznika Tadeusza Pietrzyka „Emira”
Poczet sztandarowy Światowego Związku Żołnierzy AK Środowiska 5 PSK AK towarzyszył w ostatniej drodze śp. por. Tadeusza Pietrzyka „Emira”, żołnierza Armii Krajowej Placówki Dębica, ostatniego mieszkającego na ziemi dębickiej, uczestnika bitwy na Kałużówce. W uroczystościach pogrzebowych wzięła udział rodzina, bliscy, sąsiedzi, a także: parlamentarzyści, przedstawiciele władz samorządowych, dyrektorzy szkół i placówek oświatowych, członkowie stowarzyszeń, związków, instytucji, Związek Strzelecki „Strzelec”, członkowie ugrupowań patriotycznych: Dębiccy Patrioci i Narodowa Dębica oraz delegacja Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, w którym Tadeusz Pietrzyk działał od 1991 roku.
Mszy świętej pogrzebowej przewodzniczył ks. Janusz Kłęczek – proboszcz parafii pw. św. Mateusza w Mielcu, który wygłosił również okolicznościową homilię. W imieniu Światowego Związku Żołnierzy AK, porucznika „Emira” pożegnał sekretarz Maciej Małozięć, który przybliżył również życiorys zmarłego.
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej pragnie podziękować przedstawicielom władz, instytucji, szkół, związków i stowarzyszeń, które wzięły udział w uroczystościach pogrzebowych.
Cześć Jego Pamięci!
Zobacz biogram por. Tadeusza Pietrzyka
Uczczono rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski
29 września 2013 roku w kościele pw. Św. Jadwigi w Dębicy odprawiona została msza święta w intencji Polskiego Państwa Podziemnego w 74. rocznicę utworzenia Służby Zwycięstwu Polski. Na mszę zaprosił: Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy oraz Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy. W uroczystości wzięli udział m.in.: weterani Armii Krajowej na czele z prezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK por. Izabelą Podhalańską, zastępca burmistrza Dębicy Mariusz Trojan, a także dyrektorzy dębickich szkół, nauczyciele, młodzież. strzelcy, harcerze, delegacja Dębickich Patriotów, Narodowej Dębicy i mieszkańcy miasta. W uroczystości uczestniczyły poczty sztandarowe: ŚZŻAK (z Bojowym Sztandarem Inspektoratu AK Rzeszów), Związku Inwalidów Wojennych, Związku Strzeleckiego „Strzelec” JS 2051, Hufca ZHP Dębica im. Dębickich Szarych Szeregów oraz 2. Liceum Ogólnokształcącego im. ks. J. Twardowskiego w Dębicy.
W nocy z 26 na 27 września 1939 roku powstała w oblężonej Warszawie Służba Zwycięstwu Polski – konspiracyjna organizacja wojskowa, mająca prowadzić walkę przeciw okupantom. 13 listopada 1939 roku została ona przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), podlegający rządowi emigracyjnemu. 14 lutego 1942 roku generał Władysław Sikorski przekształcił ZWZ w Armię Krajową (AK). Jej Komendantem Głównym został generał Stefan Rowecki, wybitny teoretyk walk miejskich. Utworzenie AK miało służyć scaleniu wszystkich grup wojskowych w jedną organizację, podległą rządowi RP na uchodźstwie. Jesienią 1941 roku do ZWZ należało 40 tysięcy żołnierzy, pod koniec 1942 roku AK liczyła ich już około 200 tysięcy. Była największą podziemną armią w okupowanej Europie.
VI Rajd Historyczny kryptonim „Deser” 2013
27 września br, w 74. rocznicę utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego, odbył się VI Rajd Historyczny kryptonim „Deser” Szlakiem Partyzanckim II Zgrupowania AK Obwodu Dębica. W tegorocznym rajdzie wzięło udział 6 szkolnych patroli ze szkół ponadgimnazjalnych powiatu dębickiego. We współzawodnictwie najlepszy okazał się patol „Sława” z Zespołu Szkół nr 4 w Dębicy. Drugi był patrol „Działo” z Zespołu Szkół Ekonomicznych, zaś trzeci patrol „Rakieta” z Zespołu Szkół nr 2. Nagroda wyróżnienia trafiła do patrolu „Zapalnik” z 2. Liceum Ogólnokształcącego.
Organizatorem rajdu był Krąg Przewodników Szlaku Partyzanckiego działający przy ŚZŻAK Środowisku 5. PSK AK oraz Wydział Edukacji Starostwa Powiatowego w Dębicy. Patronat nad rajdem objęli: Prezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy Izabela Podhalańska, Starosta Dębicki Władysław Bielawa oraz Dyrektor Oddziału IPN w Rzeszowie Ewa Leniart. Szczególne wsparcie przy organizacji okazał Związek Strzelecki „Strzelec” JS 2051 – Pluton Dębica. Fundatorami nagród byli m.in. Starostwo Powiatowe w Dębicy, IPN Rzeszów, ŚZŻAK Środowisko 5. PSK AK w Dębicy, Muzeum Regionalne w Dębicy oraz Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.
Ziemia z Kałużówki pod Wawelem – wyjątkowa uroczystość w Krakowie
W dniu Polskiego Państwa Podziemnego, 27 września 2013 roku, na Bulwarze Czerwieńskim u stóp Wawelu w Krakowie, wmurowano kamień węgielny oraz ziemię z pól bitewnych Armii Krajowej. Wśród urn z ziemią z najważniejszych miejsc bohaterskich walk żołnierzy Armii Krajowej, znalazła się urna z Polany Kałużówka, gdzie oddziały II Zgrupowania Armii Krajowej Obwodu Dębica stoczyły zacięty bój z oddziałami niemieckimi w okresie akcji „Burza”.
Urnę z Kałużówki przekazał Prezes Zarządu Okręgu ŚZŻAK w Tarnowie – pułkownik Zdzisław Baszak oraz Wiceprezes – Ryszard Żądło. Ziemia została pobrana z Polany Kałużówka 25 września br. przez Stanisława Nylca, członka ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy oraz Agatę Krupę.
Podczas uroczystości metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz wyjaśnił, że – przez to dzieło, usytuowane u stóp Wawelu, chcemy utrwalić pamięć o żołnierzach AK i o ich bohaterstwie. Inicjatorem i fundatorem budowy pomnika jest Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Natomiast honorowy patronat na przedsięwzięciem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. Rzeźba będzie miała kształt wstęgi, która wyłania się spod ziemi i narasta do wysokości 4,2 m. Będzie zbudowana z dwóch stalowych warstw: zewnętrznej w kolorze rdzy i wewnętrznej w kolorze błyszczącej stali. Forma wstęgi odzwierciedla granice Rzeczpospolitej Polskiej w momencie wybuchu II wojny światowej. Monument wyznaczy granice niewielkiego placu – miejsca zebrań, manifestacji i składania hołdu podczas uroczystości patriotycznych. Wstępnie planowano, że pomnik zostanie odsłonięty w 2013 r. w obchodzonym 27 września Dniu Podziemnego Państwa Polskiego. Zdecydowano jednak, że w tym czasie będzie wmurowany kamień węgielny pod budowę rzeźby. Na realizację projektu potrzeba ok. 400 tys. zł. Pomnik powstanie w planowanym Ogrodzie Pamięci Narodowej, w południowej części Bulwaru Czerwieńskiego. Zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi nie może być wyższy niż 4 m. Decyzję w sprawie wzniesienia monumentu, a następnie jego lokalizacji, podjęła Rada Miasta Krakowa. Inicjatywę objął honorowym patronatem prezydent Bronisław Komorowski.
Foto: Krzysztof Kalinowski / http://lovekrakow.pl/
Uroczystości rocznicowe na Kałużówce
W niedzielę 1 września br., na polanie Kałużówka odbyły się patriotyczno-religijne uroczystości upamiętniające 69. rocznicę akcji „Burza” i bohaterskiej obrony wzgórza 426 przez żołnierzy majora Adama Lazarowicza „Klamry” w sierpniu 1944 roku. Bój pod Kałużówką jest uznawana za jedną z największych bitew Armii Krajowej w południowo-wschodniej Polsce w 1944 roku.
Tradycyjnie na przełomie sierpnia i września Światowy Związek Żołnierzy AK – Środowisko 5 PSK AK w Dębicy, ŚZŻAK Koło Terenowe w Dębicy, Powiat Dębicki, Powiat Ropczycko-Sędziszowski, Gmina Dębica, Miasto Dębica, Gmina Pilzno, a także: Parafia w Gumniskach, Parafia pw. św. Jadwigi w Dębicy, Nadleśnictwo Dębica, Komenda Powiatowa Policji w Dębicy zorganizowali uroczystości rocznicowe upamiętniające żołnierzy Armii Krajowej – uczestników akcji „Burza”, a także wspominające żołnierzy walczących w obronie ojczyzny we wrześniu 1939 roku.
Na tegoroczne uroczystości złożyły się: msza święta sprawowana pod przewodnictwem ks. Ryszarda Piaseckiego, proboszcza parafii pw. św. Jadwigi w Dębicy; wręczenie odznaczenia „Pro Patria” dla Zofii Kałużyńskiej – weterana AK oraz odznaczeń Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W części oficjalnej głos zabrał Jerzy Krusenstern ps. „Tom”; uczestnik bitwy na Kałużówce, prezes krakowskiego Oddziału ŚZŻAK oraz wiceprezes Fundacji Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, który podzielił się swoimi wspomnieniami z lat okupacji. Następnie odczytany został apel pamięci. Na zakończenie złożono wiązanki kwiatów i zapalono „znicze pamięci” w hołdzie wszystkim poległym żołnierzom zgrupowania kapitana Romana Kani ps. „Rygiel”.
Uroczystość swoją obecnością uświetnili licznie przybyli parlamentarzyści, m.in. Zbigniew Ziobro – europoseł, były wicepremier i minister Sprawiedliwości, Kazimierz Michał Ujazdowski – poseł na Sejm RP, były wicemarszałek Sejmu oraz minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojciech Jasiński – były minister Skarbu Państwa i Gospodarki, Jarosław Sellin – były wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, poseł Anna Paluch, poseł Gabriela Masłowska, poseł Piotr Babinetz i poseł Jan Warzecha.
Spotkali się na Berdechu
Tradycją Światowego Związku Żołnierzy AK – Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, jest coroczne, międzypokoleniowe spotkanie żołnierzy Armii Krajowej, ich rodzin i sympatyków ideałów Armii Krajowej, które dobywa się na przełomie lipca i sierpnia na terenie leśnictwa Berdech – w miejscu pierwszej koncentracji oddziałów II Zgrupowania 5. psk AK do akcji „Burza”. Tegoroczne spotkanie odbyło się w sobotę 3 sierpnia 2013 roku.
Spotkanie rozpoczęła prezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, por. Izabela Podhalańska, która przedstawiła historię zmagań żołnierzy AK w ramach akcji „Burza” latem 1944 roku. Następnie odmówiona została modlitwa w intencji weteranów AK, którzy zmarli na przestrzeni ostatniego roku. Prezes Związku podziękowała członkow dębickiego plutonu Związku Strzeleckiego „Strzelec” za współpracę oraz wspieranie statutowej działalności Związku.
W części oficjalnej Maciej Małozięć, członek Zarządu Okręgu Tarnów ŚZŻAK, wręczył okolicznościowe dyplomy prezesa Okręgu, płk. Zdzisława Baszaka. Za wzorową pracę w minionym roku, wyróżnienia otrzymali: prezes Izabela Podhalańska oraz członkowie pcoztu sztandarowego: por. Edmund Książek, por. Bronisław Ćwik i por. Stanisław Garstka.
Uczestnicy międzypokoleniowego spotkania wystosowali wniosek do burmistrza Dębicy oraz przewodniczącego Rady Miejskiej w Dębicy w sprawie nadania nazwy dla ronda u zbiegu ulicy Sandomierskiej i Rzeszowskiej, im. 5. Pułku Strzelców Konnych. Wniosek podpisało ponad 30 osób. W spotkaniu wzięli udział m.in. członkowie dębickiego plutonu Związku Strzeleckiego „Strzelec” oraz członkowie Zarządu Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych – Koło w Dębicy.
W Dębicy upamiętniono powieszonych żołnierzy leśnego oddziału NSZ
W środę 10 lipca 1946 roku, na rynku w Dębicy, funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, zamordowali przez powieszenie, trzech żołnierzy z oddziału NSZ Jana Stefki ps. „Mściciel”. Była to jedna z ostatnich publicznych egzekucji w Polsce. Dokładnie 69. lat po tamtym wstrząsającym wydarzeniu, w Dębicy odsłonięto i poświęcono pomnik w hołdzie Bohaterom Podziemia Niepodległościowego. Z inicjatywą upamiętnienia zamordowanych, wystąpił w 2011 roku Zarząd ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy.
We wniosku skierowanym przez Zarząd ŚZŻAK do Burmistrza Dębicy, czytamy: – Przed kilkoma laty Zarząd Środowiska 5 Pułku Strzelców Konnych ŚZŻAK w Dębicy wystąpił z wnioskiem do Urzędu Miasta w Dębicy o upamiętnienie na dębickim rynku trzech pomordowanych żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału „Mściciela”, którzy zostali powieszeni na szubienicy na dębickim rynku 10 lipca 1946 r., w czasie jednej z ostatnich publicznych egzekucji jakie dokonały się w Polsce po II wojnie światowej.
W celu upamiętnienia tych postaci na rynku zgromadzono trzy głazy, z czego jeden przekazał członek naszego Związku kol. Kazimierz Leski. Głazy te, po pewnym czasie zniknęły z rynku i prawdopodobnie, zostały przeniesione na Plac Sybiraków koło dworca PKP, bez zgody ich właścicieli.
Przed kilkoma dniami [10 lipca 2011 roku – dop.] minęła okrągła, 65. rocznica mordu dokonanego przez funkcjonariuszy UB na trzech działaczach niepodległościowych. W związku z tym zwracamy się do Pana Burmistrza z prośbą o upamiętnienie zamordowanych żołnierzy NSZ odpowiednim głazem wraz z tablicą (…)
Władze Dębicy wystąpiły do rzeszowskiego Oddziału IPN z prośbą o ekspertyzę w przemiotowej sprawie. Po pozytywnym zaopiniowaniu, zastępca burmistrza Dębicy, Mariusz Trojan, zorganizował dwa spotkania, podczas których zdecydowano o koncepcji i umiejscowieniu pomnika. Jednocześnie zaplanowano, iż uroczystości upamiętniające zamordowanych członków NSZ, odbędą się 10 lipca 2013 roku.
Uroczystości rozpoczęło wystąpienie burmistrza Pawła Wolickiego. Następnie słowo o żołnierzach podziemia antykomunistycznego wygłosi Maciej Małozięć; historyk – sekretarz ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy. Po tym wystąpieniu, genezę powstania obelisku przedstawił wiceburmistrz Mariusz Trojan, a z programem zatytułowanym Sny niespełnione powstaną z mogił.. wystąpiła Młodzieżowa Grupa Safo z Miejskiego Ośrodka Kultury.
Uroczystość na Rynku zakończył apel poległych, po którym złożono wieńce i wiązanki kwiatów.
O godzinie 18:00 w kościele pw. św. Jadwigi w Dębicy odprawiona została msza św. w intencji bohaterów Polskiego Podziemia Niepodległościowego.
Powstanie film o Adamie Lazarowiczu
Wrocławski filmowiec Sławomir Stanisław Górski jest reżyserem powstającego filmu dokumentalnego o majorze Adamie Lazarowiczu, komendancie dębickiego obwodu Armii Krajowej i wiceprezesie IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, który za działalność w antykomunistycznej organizacji został skazany na karę śmierci i zamordowany przez komunistów 1 marca 1951 roku.
Powstający film oparty jest na motywach książki biograficznej pt. „Klamra. Mój Ojciec”, będącej zapisem wspomnień najstarszego syna Adama Lazarowicza – Zbigniewa. – Widzowie będą mogli przeżyć chwilę napięcia, dzięki pasjonującym i dotąd niepublikowanym opowieściom świadków historii, ale też nasycić oczy, albowiem zastosowaliśmy technologię obrazu filmu kinowego o wyjątkowych walorach głębi i ostrości, oraz dźwięku surround, co dodatkowo uprzyjemni obraz widzom – zdradza reżyser Sławomir Górski. Konwencja filmu jest nieco odmienna od typowych reportaży i dokumentów historycznych. Uwzględnia relacje historyków, jednak główne role przypadły w udziale świadkom historii.
Ważnym modelem narracji jest animacja postaci bohaterów, poprzez którą producenci chcą odtworzyć ich wygląd, rysy twarzy i prawdziwe głosy. Zdjęcia do filmu powstawały m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Szczecinie, Rzeszowie oraz w powiecie dębickim, na Szlaku Partyzanckim: w Gumniskach i Braciejowej oraz w samej Dębicy. Produkcja ma być gotowa jesienią i będzie dostępna także w tłumaczeniu anglojęzycznym. Producenci planują bowiem zgłosić film na ogólnopolskie i międzynarodowe festiwale filmów dokumentalnych. – Już dziś zainteresowanie emisją wyraziły telewizje w Polsce i za granicą, a pomoc i udział w powstającej produkcji zadeklarował jeden z najbardziej rozpoznawalnych głosów hiphopowego młodego pokolenia, Tadek Firma Solo – mówi Sławomir Górski. Producenci deklarują, że chcieliby, aby prapremierowy pokaz odbył się w Dębicy, w miejscu aktywności Adama Lazarowicza oraz pozostałych bohaterów, o których mowa w dokumencie.
Adam Lazarowicz od 1935 roku był kierownikiem szkoły powszechnej w Gumniskach. Wcześniej, w 1919 i 1920 roku, zgłaszał się jako ochotnik by bronić granic ojczyzny w czasie wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. W okresie niemieckiej okupacji, był najdłużej pełniącym funkcję komendantem obwodu ZWZ-AK Dębica (1940-1944). W sierpniu 1944 dowodził oddziałami AK w powiecie dębickim w czasie akcji Burza, w tym m.in. w czasie dwudniowej bitwy na polanie Kałużówka. Po zakończeniu niemieckiej okupacji zaangażował się w działalność w antykomunistycznym podziemiu. Pełnił funkcje: prezesa rzeszowskiego Okręgu WiN, prezesa Obszaru Zachodniego WiN i wiceprezesa Zarządu Głównego WiN. Po aresztowaniu w listopadzie 1947 roku przeszedł okrutne śledztwo, po którym stanął na ławie oskarżonych w procesie przeciwko członkom IV Zarządu Głównego WiN. W dniu swoich 48 urodzin, 14 października 1950 roku, został skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 roku w warszawskim więzieniu na Rakowieckiej. Aktualnie trwają identyfikacje ciał ofiar terroru stalinowskiego potajemnie grzebanych na warszawskich Powązkach, gdzie prawdopodobnie pochowano również Adama Lazarowicza.
VIII Rajd Gwiaździsty o Przechodni Proporzec 5. psk
21 czerwca 2013 roku odbył się VIII Rajd Gwiaździsty o przechodni proporzec 5. pułku strzelców konnychm Szlakiem Partyzanckim II Zgrupowania AK Obwodu Dębica. W tegorocznej rywalizacji najlepszy okazał się patrol z Publicznego Gimnazjum w Stasiówce im. Bohaterów Monte Cassino. Głównym organizatorem tegorocznej edycji rajdu było: Publiczne Gimnazjum im. Majora Adama Lazarowicza w Gumniskach oraz Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Gumniskach.
Tradycyjnie uczestnicy Rajdu Gwiaździstego, wyruszyli na trasę z punktów w Gumniskach i Braciejowej. Uczniowe ze szkół z gminy Dębica rywalizowali o Przechodni Proporzec 5. psk. Na polanie Kałużówka odbyła się uroczysta msza święta, której przewodniczył ks. Ryszard Piasecki, proboszcz parafii pw. Św. Jadwigi w Dębicy. Po Eucharystii, nastąpiło podsumowanie rywalizacji, a por. Edmund Książek, wiceprezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, wręczył na ręce młodzieży z Zespołu Szkół w Stasiówce, Przechodni Proporzec. Proporzec pozostanie w Stasiówce tak długo, aż inny patrol w rywalizacji rajdowej nie odbierze mu prymatu pierwszeństwa.
Wędrowali po raz drugi
15 czerwca 2013 r., już po raz drugi, członkowie Forum Młodych PiS z: Dębicy, Rzeszowa i Tarnobrzega, wyruszyli na trasę Szlaku Partyzanckiego. Dwudziestoosobowa grupa przeszła odcinek z Rozdzielni Wiatrów w Głobikowej na polanę Kałużówka. Tegoroczny rajd był kontynuacją ubiegłorocznej wędrówki, podczas której członkowie Forum Młodych PiS poznali kulisy tworzenia struktur konspiracyjnych na ziemi dębickiej. W tym roku przybliżone zostały wątki dotyczące zmagań oddziałów II Rejonu 5. psk AK w ramach akcji „Burza”. Na zakończenie rajdu, na polanie Kałużówka, odbyła się żywa dyskusja nt. sensu i znaczenia walki, którą Armia Krajowej podjęła w 1944 roku.
Jak zgodnie podkreślali uczestnicy – rajd był doskonałą okazją do wiosennej wędrówki po bukowych lasach powiatu dębickiego oraz do poznania nieodległej historii okresu okupacji. Szczególnie ciekawe było napotkanie w rejonie punktu – Jar grupy Koła Modelarskiego „Ogniwko”, działającego przy Zespole Szkół Ekonomicznych w Dębicy. Po dotarciu do celu, na polanie Kałużówka, uczestnicy dowiedzieli się o bitwie na Kałużówce oraz dyskutowali o sensie i znaczeniu walki w ramach wzmożonej działalności dywersyjnej w 1944 roku.
Rajd był częścią dwudniowego cyklu zajęć szkoleniowo-integracyjnych FM PiS. Jego inicjatorem był Mateusz Kutrzeba – przewodniczący FM PiS w powiecie dębickim.
5. Pułk Strzelców Konnych w serii „Wielka Księga Kawalerii Polskiej”
13 czerwca br. wyszedł 35. tom kolekcji „Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918-1939” – serii szczegółowo opisującej wszystkie pułki jazdy międzywojennej Polski. Obecny tom w całości poświęcony jest 5. Pułkowi Strzelców Konnych, który w okresie międzywojennym stacjonował w Tarnowie i Dębicy, skąd wyruszył na wojnę we wrześniu 1939 roku. To z 5. pułku rekrutowało się wielu oficerów, którzy w okresie okupacji stanowili trzon struktur konspiracyjnych m.in. na ziemi dębickiej.
Wśród autorów kolekcji znalazły się największe autorytety w dziedzinie kawalerii oraz jej uzbrojenia: Lesław Kukawski, Juliusz S. Tym, Andrzej Konstankiewicz i Paweł Rozdżestwieński. Tom o dębickich strzelcach przygotowali autorzy wcześniejszych publikacji o 5. pułku: prof. Edmund Juśko i Maciej Małozięć. W 100-stronnicowej pracy skrupulatnie przedstawiony został rys historyczny pułku, opisano sztandary, odznaki, umundurowanie oraz dzieje bojowe. Przedstawione zostały także biogramy kolejnych dowódców oraz najważniejsze bitwy jednostki. Tom zawiera także „Leksykon uzbrojenia kawalerii”, a do zilustrowania wydawnictwa udało się zaprosić najlepszych rysowników: Jarosława Wróbla i Krzysztofa Haładaja. Całość uzupełniają liczne fotografie i ilustracje. Część z nich pochodzi ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Dębicy. Patronem kolekcji jest Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Centralne Archiwum Wojskowe oraz Narodowe Archiwum Cyfrowe. Publikację można nabyć w dobrych salonach prasowych na terenie całej Polski.
„Sny niespełnione powstaną z mogił…” – Dębica oddała hołd bohaterom niezłomnym
W Dębicy zakończył się cykl obchodów święta państwowego Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Całotygodniowy program wydarzeń kulturalno-edukacyjno-patriotycznych przygotował Zarząd Środowiska 5 Pułku Strzelców Konnych AK Światowego Związku Żołnierzy AK, Parafia pw. Św. Jadwigi, Powiat Dębicki i Miasto Dębica.
Tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, rozpoczęły się Koncertem Patriotycznym, który odbył się 24 lutego 2013 roku w auli Państwowej Szkoły Muzycznej im. K. Pendereckiego w Dębicy. Melodia piosenki „Gdzie są kwiaty z tamtych lat…?” w wykonaniu członków Młodzieżowej Grupy SAFO z Dębicy wprowadziła uczestników w nastrój patriotycznej zadumy. Następnie Starosta Dębicki Władysław Bielawa powitał zebranych gości, a po nim, oficjalne wystąpienia wygłosili: Zastępca Burmistrza Dębicy Mariusz Trojan oraz Poseł na Sejm RP Jan Warzecha. W imieniu ŚZŻAK, wystąpił Maciej Małozięć, który podziękował współorganizatorom oraz partnerom za pomoc w organizacji uroczystości. Odwołując się do motta przewodniego koncertu, będącego cytatem z więziennych grypsów napisanych przez Łukasza Cieplińskiego (m.in. prezesa IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”), Maciej Małozięć powiedział – czy marzenia i sny o które walczyli „żołnierze drugiej konspiracji” powstaną z mogił…? – dziś zależy to także od nas! Na drodze walki o te szlachetne ideały, niech drogowskazem będą dla nas słowa napisane przez naszego dzisiejszego gościa, Pana Andrzeja Kołakowskiego – „Nam nie wolno zawrócić i na pewno dojdziemy – byle pamięć od śmierci uchronić…!”
Po części oficjalnej odbył się występ Młodzieżowej Grupy SAFO z Dębicy przygotowany pod kierownictwem Izabeli Ceglarz, opiekuna grupy oraz nauczycielki w Miejskim Gimnazjum nr 1 w Dębicy. Młodzi Dębiczanie poprzez recytację, śpiew oraz grę aktorską zarówno zarysowali historyczne tło wydarzeń, podkreślając specyfikę drugiej połowy lat 40. XX wieku, jak również przedstawili czołowych przywódców drugiej konspiracji, szczególnie zaś związanych z ziemią dębicką, członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „WiN’.
Na zakończenie odbył się przejmujący koncert Andrzeja Kołakowskiego z Gdańska, gwiazdy nauczyciela akademickiego, pedagoga i barda poezji niepodległościowej –zatytułowany „Oskarżeni o wierność”.
Koncert Patriotyczny odbył się w 60. rocznice zamordowania gen. Augusta Emila Fildorfa „Nila”, oficera WP, żołnierza AK, komendanta Kedywu KG AK i zastępcy ostatniego dowódcy Armii Krajowej. Koncert poprowadziła Aleksandra Małozięć.
Od 24 lutego do 1 marca w nielicznych szkołach które włączyły się w inicjatywę Prezes ŚZŻAK Izabeli Podhalańskiej oraz Starosty Dębickiego i Burmistrza Dębicy, odbyły się lekcje tematyczne poświęcone „żołnierzom wyklętym”.
1 marca – w dniu święta państwowego Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” oraz w rocznicę stracenia siedmiu czołowych przywódców IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, w głównych punktach Dębicy oraz na rondzie „Żołnierzy Wyklętych” przy międzynarodowej trasie E-40 wywieszone zostały biało-czerwone flagi. Wieczorem tego dnia odbyła się także młodzieżowa Droga Krzyżowa przygotowana wspólnie przez Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży działające przy Parafii pw. Św. Jadwigi w Dębicy oraz Związek Strzelecki „Strzelec” JS 2051 Pluton Dębica. W trakcie modlitwy rozważano stacje Drogi Krzyżowej w oparciu o więzienne teksty, relacje i wspomnienia z procesu IV Zarządu Głównego „WiN”.
Centralnym punktem obchodów były uroczystości patriotyczno-religijne w dniu 3 marca, które rozpoczęły się od uroczystej mszy świętej koncelebrowanej, sprawowanej w Kościele pw. Św. Jadwigi. Mszy przewodniczył oraz homilię wygłosił ks. prałat Ryszard Piasecki, proboszcz parafii pw. Św. Jadwigi. W Słowie Bożym skierowanym do wiernych, ks. Piasecki zwrócił uwagę na antypolskie publikacje medialne ukazujące się w naszym kraju, wobec których jako chrześcijanie i Polacy nie możemy stać obojętnie. Ksiądz Piasecki wspomniał także o cierpieniach i ofierze tysięcy patriotów więzionych i mordowanych w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa w całym kraju. Mszę świętą wzbogacił występ Chóru Kameralnego Parafii pw. Św. Jadwigi.
Po mszy świętej uczestnicy uroczystości przeszli ulicą Cmentarną na Cmentarz Wojskowy w Dębicy, gdzie odbyła się oficjalna część uroczystości. Po hymnie państwowym, głos zabrali: Zastępca Burmistrza Dębicy Mariusz Troja, Wicestarosta Dębicki Czesław Kubek oraz Poseł na Sejm RP Jan Warzecha. Po wystąpieniach odprawiona została modlitwa w intencji zamordowanych członków drugiej konspiracji. Modlitwie przewodniczył ks. Ryszard Piasecki. Apel pamięci przywołujący bohaterów walczących o niepodległość ojczyzny, Mateusz Olejnik dowódca Sekcji Rekonstrukcji Historycznej 16 pp. z Tarnowa, a na wezwania apelu odpowiadali Strzelcy ze Związku Strzeleckiego „Strzelec” JS 2051 z: Dębicy, Ropczyc, Sędziszowa Małopolskiego i Wielopola Skrzyńskiego. Treść apelu opracował Tomasz Czapla. Następnie delegacje uczestniczące w uroczystościach złożyły wiązanki kwiatów oraz znicze pamięci przy symbolicznym grobie mjr. Adama Lazarowicza „Klamry”.
Po zakończeniu uroczystości grupa Dębickich Patriotów przeszła ulicami miasta w Marszu Pamięci Niezłomnych, a zwieńczeniem marszu był turniej piłkarski dedykowany „Żołnierzom Wyklętym”.
Organizatorami dębickich obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” byli: Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy, Powiat Dębicki, Miasto Dębica. Partnerami cyklu przedsięwzięć byli: Państwowa Szkoła Muzyczna im. K. Pendereckiego w Dębicy, Młodzieżowa Grupa SAFO z Dębicy, Miejski Ośrodek Kultury w Dębicy, Miejskie Gimnazjum nr 1 w Dębicy, Związek Strzelecki „Strzelec” JS 2051 Pluton Dębica oraz Hufiec ZHP. Patronat medialny nad uroczystościami sprawował: Tygodnik Obserwator Lokalny, Radio RDN Małopolska oraz Polska Telewizja Regionalna.
Zarząd ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK pragnie podziękować wszystkim, którzy włączyli się w organizację oraz uczestnictwo w tegorocznych obchodach.
Program obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
Zarząd Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy, Powiat Dębicki oraz Miasto Dębica, zapraszają w dniach od 24 lutego do 3 marca 2013 roku, na cykl przedsięwzięć edukacyjno-kulturalno-patriotycznych z okazji święta państwowego Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Wstępem do całotygodniowych obchodów będzie Koncert Patriotyczny – Sny niespełnione powstaną z mogił… z udziałem barda niepodległości – Andrzeja Kołakowskiego, który odbędzie się 24 lutego 2013 roku w Auli Państwowej Szkoły Muzycznej im. K. Pendereckiego w Dębicy. Dębicki tydzień pamięci zakończą uroczystości patriotyczno-religijne 3 marca 2013 roku.
PROGRAM
24 lutego 2013 roku (niedziela) Aula Państwowej Szkoły Muzycznej im. K. Pendereckiego w Dębicy
godz. 18:00
KONCERT PATRIOTYCZNY pn. „Sny niespełnione powstaną z mogił…”
– Występ Grupy Młodzieżowej SAFO z Dębicy
– Koncert gwiazdy wieczoru – barda niepodległości – Andrzeja KOŁAKOWSKIEGO
UWAGA! Wstęp wolny – ilość miejsc ograniczona.
3 marca 2013 roku (niedziela) Kościół pw. Św. Jadwigi w Dębicy
godz. 10:30
Uroczysta msza święta w intencji zamordowanych członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz ofiar reżimy stalinowskiego
3 marca 2013 roku (niedziela) Cmentarz wojskowy w Dębicy
godz. 11:45
– Ceremoniał Patriotyczny
– Modlitwa w intencji „Żołnierzy Wyklętych”
– Złożenie kwiatów oraz „zniczy pamięci” przy symbolicznym grobie mjr. Adama Lazarowicza „Klamry”.
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE:
25.02-3.03.2013 – Wewnątrzszkolne obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne z powiatu dębickiego, które włączą się w inicjatywę.
ORGANIZATORZY
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy
Parafia pw. Świętej Jadwigi w Dębicy
Powiat Dębicki
Miasto Dębica
PARTNERZY
Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia im. Krzysztofa Pendereckiego w Dębicy
Młodzieżowa Grupa SAFO z Dębicy
Miejskie Gimnazjum nr 1 im. Adama Mickiewicza w Dębicy
Miejski Ośrodek Kultury w Dębicy
Związek Strzelecki „STRZELEC” JS 2051 – Pluton Dębica
Związek Harcerstwa Polskiego – Hufiec Dębica im. Dębickich Szarych Szeregów.
PATRONAT MEDIALNY
Obserwator Lokalny
RDN Małopolska
Polska Telewizja Regionalna
Opłatkowo-noworoczne spotkanie członków ŚZŻAK
W siedzibie Światowego Związku Żołnierzy AK przy ulicy Rzeszowskiej 15 w Dębicy, 12 stycznia 2013 roku, odbyło się spotkanie opłatkowo-noworoczne członków Środowiska 5 Pułku Strzelców Konnych AK. Pomimo, iż z każdym roku jest nas coraz mniej, warto abyśmy co roku spotykali się w styczniu wspominając tajemnicę Bożego Narodzenia – powiedziała Prezes Związku por. Izabela Podhalańska do zgromadzonych członków.
Podczas spotkania nie zabrakło wspomnień, wspólnego kolędowania oraz reflekcji nt. planów Związku na 2013 rok. Już końcem lutego 2013 roku Zarząd Środowiska pragnie zaprosić mieszkańców Dębicy i powiatu dębickiego do wspólnych obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. W planach jest zorganizowanie z tej okazji koncertu patriotycznego z udziałem Andrzeja Kołakowskiego. Ponadto Związek planuje zorganizować szereg uroczystości i obchodów rocznicowych upamiętniających bohaterów Armii Krajowej. Do najważniejszych należą:
24.02.2013 – Koncert patriotyczny pn. „Sny niespełnione powstaną z mogił…” z udziałem Andrzeja Kołakowskiego
03.03.2013 – Uroczystości patriotyczno-religijne Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
09.06.2013 – Święto Pułkowe 5. Pułku Strzelców Konnych – VIII Rajd Gwiaździsty Szlakiem Partyzanckim II Zgrupowania AK Obwodu Dębica
28.07.2013 – Międzypokoleniowe spotkanie koleżeńskie żołnierzy Armii Krajowej, ich rodzin oraz sympatyków ideałów AK przy ognisku na terenie leśniczówki Berdech – z okazji 69. rocznicy koncentracji oddziałów II Zgrupowania AK do akcji „Burza”
01.09.2013 – Uroczystości na polanie Kałużówka z okazji 69. rocznicy akcji „Burza”
i bitwy oddziałów II Zgrupowania 5. psk AK z oddziałami niemieckimi na Kałużówce 27.09.2013 – Rajd Historyczny krypt. „Deser” dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu dębickiego Szlakiem Partyzanckim II Zgrupowania AK z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego
29.09.2013 – Uroczystości z okazji Dnia Polskiego Państwa Podziemnego
02.11.2013 – Msza Święta „zaduszna” w intencji poległych i zmarłych żołnierzy 5. PSK i 5. PSK AK oraz ofiar cywilnych z powiatu dębickiego poległych w wyniku działań wojennych w czasie II wojny światowej
19
