Publikujemy archiwalne wiadomości na temat działań realizowanych na Szlaku Partyzanckim, które były publikowane w 2012 roku na stronie www.szlakpartyzancki.glt.pl.
Rajd Gwiaździsty Kałużówka 2012
Pomimo złej pogody, w poniedziałek 25 czerwca 2012 roku, odbył się VII Rajd Gwiaździsty Kałużówka 2012; o Przechodni Proporzec 5. Pułku Strzelców Konnych AK pod Honorowym Patronatem Prezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy por. rez. Izabeli Podhalańskiej. W tegorocznej edycji rajdu uczestniczyły szkoły z Pustkowa Osiedla (Zespół Szkół), Gumnisk (Szkoła Podstawowa i Gimnazjum), Głobikowej (Szkoła Podstawowa), Dębicy (Szkoła Podstawowa nr 11) oraz ze Stasiówki (Szkoła Podstawowa). W rajdowej rywalizacji najlepsza okazała się drużyna Korczaki ze Szkoły Podstawowej w Gumniskach.
Tematyka tegorocznego rajdu nawiązywała do 70. rocznicy przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową (14 lutego 1942 roku). Zadania wykonywane przez uczniów na dwóch trasach rajdowych (trasa 1 – komendant Wojciech Szerszeń, skład kadry: Małgorzata Niziołek, Lucjan Wodzisz; trasa 2 – komendant Maciej Małozięć, skład kadry: Ilona Jędrzejczyk, Magdalena Blezień), nawiązywała do tej rocznicy, stąd na uczniów rywalizacji czekały zadania z zakresu małego sabotażu, dywersji, działalności bojowej, łączności i działalności partyzanckiej. Po zakończonej rywalizacji na polanie Kałużówka podsumowano wyniki rywalizacji. Ksiądz Czesław Frączak, proboszcz parafii w Gumniskach poprowadził modlitwę w intencji poległych żołnierzy II Zgrupowania AK Obwodu Dębica, po której wręczone zostało odznaczenie Związku Harcerstwa Polskiego dla Włodzimierza Jaźwińskiego, dyrektora Zespołu Szkół w Gumniskach za zasługi na rzecz harcerstwa. Po tej miłej uroczystości Tomasz Czapla (komendant rajdu) oraz Renata Kania (przewodnicząca jury sędziowskiego) dokonali podsumowania rywalizacji.
W siódmym współzawodnictwie o Przechodni Proporzec 5. PSK AK, najlepsza okazała się drużynaKorczaki ze Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka z Gumnisk. Drugie miejsce zajęli ich starsi koledzy, drużyna Żołnierze Wyklęci z Gimnazjum im. Majora Adama Lazarowicza w Gumniskach. Trzecie miejsce w rywalizacji zajeła drużyna Dywizjon Duchów z Pustkowa Osiedla. Nagrody dla najlepszych drużyn wręczali: Barbara Pelczar-Białek – dyrektor Wydziału Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Starostwa Powiatowego w Dębicy, Monika Rojek-Kałek, dyrektor Wydziału Promocji Urzędu Miasta w Dębicy oraz członkowie Zarządu ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, na czele z prezes Związku Izabelą Podhalańską oraz wiceprezesem Edmundem Książkiem.
Więcej zdjęć z rajdu można odnaleźć na profilu Szlaku Partyzanckiego na Facebooku.
Rajd Gwiaździsty Kałużówka 2012
25 czerwca br. (poniedziałek), odbędzie się kolejny, VII Rajd Gwiaździsty Kałużówka 2012, dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych Gminy Dębica i Miasta Dębica z okazji Święta 5 Pułku Strzelców Konnych pod Honorowym Patronatem Prezes Środowiska 5 Pułku Strzelców Konnych AK Światowego Związku Żołnierzy AK w Dębicy, por. rez. Izabeli Podhalańskiej.
Szanowni Państwo
Dyrektorzy Szkół, Nauczyciele, Młodzieży
Rajd Gwiaździsty KAŁUŻÓWKA wszedł już na stałe do kalendarza imprez regionalnych i historyczno-dydaktycznych naszych szkół. W tym roku tematyka rajdu nawiązuje do 70 rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową {14 II 1942}. Podobnie jak w poprzednich latach młodzież szkół podstawowych i gimnazjalnych gminy i miasta Dębicy rywalizować będzie o Proporzec Przechodni 5 Pułku Strzelców Konnych, główne i prestiżowe trofeum. Warto przypomnieć, że jest to swego rodzaju kontynuacja pięknej przedwojennej tradycji Święta Pułkowego 5 psk obchodzonego 9 czerwca, oraz rywalizacji kawalerzystów z Krakowskiej Brygady Kawaleryjskiej, kiedy poszczególne pułki uczestniczyły w zawodach o przechodni buńczuk KBK. Współzawodnictwo szkół na naszym rajdzie ma także upamiętnić dębicki Obwód AK, który w czasie wojny, w warunkach konspiracyjnych odtwarzał siły zbrojne na ziemi dębickiej, a za wzorowe przygotowanie do Akcji Burza, w 1944 r. został uhonorowany przez rzeszowski Inspektorat Rejonowy AK Sztandarem Przechodnim.
Celem i misją rajdu jest niezmiennie wychowywać dzieci i młodzież przez historię do trwałych wartości i postaw patriotycznych;. Pragniemy w ten sposób służyć pamięci i współtworzyć ze szkołami klimat wychowawczy, który w przyszłych pokoleniach ma zaowocować kulturą umiłowania rodzinnej ziemi z całym jej dziedzictwem duchowym i prawdą dziejową. Rajd jest swoistą, niepowtarzalną lekcją historii, w pięknej leśnej scenerii ziemi dębickiej. Jej wartość dydaktyczną umożliwi szereg form terenowych aktywizujących dzieci, skłaniających do działania w zespole. Pragniemy, aby dzieci poznawały historię swoich przodków, przeżywając ją, poznając jej tajemnice w autentycznych miejscach, w których się rozgrywała.
Organizatorzy
Komunikat Powiatowego Lekarza Weterynarii w Dębicy
W związku z wystąpieniem przypadku wścieklizny w miejscowości Gumniska (powiat dębicki), Powiatowy Lekarz Weterynarii w Dębicy wydał rozporządzenie, w którym określił obszar zagrożony wystąpieniem wścieklizny. Obejmuje ono m.in. miejscowości: Braciejowa, Głobikowa, Gumniska, Latoszyn, Podgrodzie i Stasiówka. Osoby przebywające na Szlaku Partyzanckim prosimy o zachowanie ostrożności oraz stosowanie się do nakazów i zakazów określonych w tego rodzaju sytuacjach.
Na obszarze zagrożonym wścieklizną wprowadza się następujące zakazy i nakazy:
– zakazuje się polowań i odłowów zwierząt łownych;
– zakazuje się organizowania targów, pokazów, wystaw lub konkursów zwierząt;
– zakazuje się przemieszczania się psów i kotów bez zezwolenia Powiatowego Lekarza Weterynarii w Dębicy;
– nakazuje się umieszczenie tablic z napisem ostrzegawczym w miejscowościach zagrożonych wystąpieniem wścieklizny;
– nakazuje się trzymanie psów i kotów pod pełną kontrolą posiadaczy;
– nakazuje się odstrzał sanitarny lisów wolno żyjących na zasadach określonych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Dębicy.
Dębica oddała hołd żołnierzom wyklętym
W niedzielę 4 marca 2012 r., odbyły się w Dębicy obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Uroczystość rozpoczęła msza święta w intencji bohaterów podziemia antykomunistycznego. W czasie homilii ks. Ryszard Piasecki, proboszcz parafii pw. Św. Jadwigi, przywołał dramatyczne losy bohaterów wyklętych, którzy jak podkreślał skazani byli na śmierć przez swoich oprawców – za nic! Wszelkie oskarżenia były fałszywe. Jak podkreślił ks. Piasecki – w ten sposób w latach 1944-1956 zginęło w Polsce kilkanaście tysięcy niewinnych ludzi.
Po mszy uczniowie z Miejskiego Gimnazjum nr 1 oraz II Liceum Ogólnokształcącego, pod kierownictwem Izabeli Ceglarz i Tomasza Czapli, przedstawili wzruszający montaż słowno-muzyczny Pamięci Żołnierzy Wyklętych oparty na grypsach więziennych pisanych z celi śmierci przez działaczy WiN z Rzeszowszczyzny. Następnie uczestnicy przeszli na cmentarz wojskowy, gdzie przy symbolicznym grobie mjr. Adama Lazarowicza oddano część wszystkim bohaterom podziemia antykomunistycznego. Uroczystość prowadził Maciej Małozięć, sekretarz ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy. Część oficjalna rozpoczęła się od wprowadzenia historycznego nt. pokolenia AK-WiN z powiatu dębickiego, którego dokonał Tomasz Czapla, wiceprezes Środowiska 5 PSK AK ŚZŻAK. Po krótkiej modlitwie prowadzonej przez ks. Ryszarda Piaseckiego złożono kwiaty oraz zapalono znicze pamięci. Na zakończenie głos zabrała por. Izabela Podhalańska, prezes Środowiska 5 PSK AK ŚZŻAK w Dębicy, która podziękowała zebranym za udział. Wyraziła również radość, że doczekała chwili gdy o podziemiu niepodległościowym dziś mówi się z należytym szacunkiem. Wielu moich kolegów i koleżanek z konspiracji tej chwili już nie doczekało, jak chociażby mój dowódca z czasów AK, porucznik Ludwik Kubik ps. Lucjan, sądzony wraz z Adamem Lazarowiczem w procesie IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – dodała. W uroczystościach uczestniczyli weterani AK, działacze drugiej konspiracji niepodległościowej, uczniowie i nauczyciele szkół z powiatu dębickiego, Związek Strzelecki Strzelec, harcerze, poseł na Sejm RP, władze samorządowe oraz przedstawiciele rzeszowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, policji, straży miejskiej, a także licznie zgromadzeni mieszkańcy Dębicy. Uroczystości zorganizował Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5 PSK AK w Dębicy, Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy, Miejskie Gimnazjum nr 1 oraz II Liceum Ogólnokształcące w Dębicy.
1 marca 1951 roku w warszawskim więzieniu przy ulicy Rakowieckiej na Mokotowie, po pokazowym procesie, z wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego zamordowano siedmiu przywódców Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: Łukasza Cieplińskiego, Adama Lazarowicza, Mieczysława Kawalca, Józefa Rzepkę, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego i Karola Chmiela. Wszyscy związani byli z Rzeszowszczyzną, a ściślej z powiatem dębickim, kolbuszowskim i rzeszowskim, gdzie się urodzili lub gdzie mieszkali przed wybuchem wojny. Od 2011 roku na mocy ustawy Sejmu RP dzień ich śmierci jest świętem państwowym, obchodzonym w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Dlatego też nowe święto dla mieszkańców regionu ma szczególne znaczenie.
Warto nadmienić, że w tegoroczne obchody włączyły się także dębickie szkoły, które zorganizowały akademie, audycje, projekcie filmów, wystawy i sesje naukowe. W SP 3 dzieci usłyszały audycję poświęconą genezie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, zaś w ZSZ nr 1 od 27 lutego na lekach realizowany był temat Przywróćmy ich pamięci. losy Żołnierzy Wyklętych, którego celem było zwrócenie uwagi na nowe święto państwowe, szczególnie w wymiarze lokalnym. W szkole przygotowano również okolicznościową wystawę, a na świetlicy trwały projekcie filmów dokumentalnych. Kulminacją była emisja audycji Niezłomni, Niepokorni, Wyklęci w latach 1944-1989, po wysłuchaniu której uczczono bohaterów minutą ciszy. I Liceum Ogólnokształcące włączyło się w projekt IPN Kamienie pamięci – historie żołnierzy wyklętych, w ramach którego zorganizowano sesje popularno-naukową. Także uczniowie z gimnazjum w Gumniskach, które nosi imię mjr. Adama Lazarowicza uczcili swojego patrona oraz innych bohaterów drugiej konspiracji. 1 marca przeprowadzono uroczysty apel, po którym złożono wieniec przy tablicy patrona. Młodzież wzięła również udział w wojewódzkich obchodach święta w Rzeszowie oraz uporządkowała mogiły na dębickim cmentarzu wojskowym.
Organizatorzy pragną serdecznie podziękować Drukarni Cyfrowej ZET Jarosława Zybury z Dębicy za nieodpłatne i bezinteresowne wydrukowanie zaproszeń na obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych;
Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – zaproszenie
Z inicjatywy Zarządu Środowiska 5 Pułku Strzelców Konnych AK Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Dębicy, 4 marca br., odbędą się uroczystości z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. W tym roku w organizację uroczystości włączyły się dębickie szkoły – Miejskie Gimnazjum nr 1 oraz II Liceum Ogólnokształcące.
Plan obchodów – 4 marca 2012 r.
Kościół pw. Św. Jadwigi w Dębicy, godz. 10:30
– Uroczysta msza święta z udziałem Chóru Kameralnego Parafii pw. Św. Jadwigi w intencji zamordowanych członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość; oraz Żołnierzy Wyklętych; z powiatu dębickiego
– Montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów z Miejskiego Gimnazjum nr 1 oraz II Liceum Ogólnokształcącego w Dębicy
Cmentarz wojskowy w Dębicy, godz. 12:00
– Bohaterowie nieWiNni – słowo o żołnierzach AK-WiN z powiatu dębickiego
– Modlitwa w intencji Żołnierzy Wyklętych
– Złożenie kwiatów oraz zniczy pamięci; przy symbolicznym grobie mjr. Adama Lazarowicza
Na obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych; zapraszają: Światowy Związek Żołnierzy AK – Środowisko 5 PSK AK w Dębicy, Parafia pw. Św. Jadwigi w Dębicy, Miejskie Gimnazjum nr 1 w Dębicy oraz II Liceum Ogólnokształcące w Dębicy.
IMPREZY TOWARZYSZĄCE
1 marca 2012 – I Liceum Ogólnokształcące w Dębicy –
Sesja popularno-naukowa Kamienie pamięci – historie żołnierzy wyklętych
2 marca 2012 – Wewnątrzszkolne obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych –
szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne z powiatu dębickiego, które włączą się w inicjatywę.
68. rocznica rozstrzelania zakładników w odwecie za akcję dywersji AK
Tradycyjnie 2 lutego br. odbędą się uroczystości rocznicowe upamiętniające 68. rocznicę rozstrzelania zakładników przez okupanta niemieckiego obok cegielni w Dębicy. Organizatorem uroczystości jest Światowy Związek Żołnierzy AK – Koło Terenowe, Burmistrz Dębicy, Starosta Dębicki, Wójt Gminy Dębica, Kapelan Żołnierzy Armii Krajowej oraz Proboszcz Parafii pw. MBA w Dębicy.
Plan uroczystości – 2 lutego 2012 r.
9:50 – zbiórka pocztów sztandarowych przed kościołem pw. Ducha Św.
10:00 – Msza św. w kościele pw. Ducha Św.
11:00 – Przejazd autokarami z parkingu przy ulicy Krakowskiej pod pomnik obok cegielni
11:20 – Ceremoniał wojskowo-religijny – złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem.
Kombatanci nie będą stali w kolejkach
Przemysław Wojtys, dyrektor dębickiego ZOZ oraz przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy podpisali porozumienie w sprawie realizacji programu Szpital Przyjazny Kombatantom. Celem umowy zawartej 19 stycznia jest ułatwienie kombatantom dostępu do opieki lekarskiej. Z programu szczególnych ulg mogą korzystać członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK posiadający legitymację kombatancką, osoby represjonowane, inwalidzi wojenni oraz wdowy i wdowcy po kombatantach, którzy posiadają stosowne uprawnienia wydane przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. W myśl zawartego porozumienia uprawniony pacjent musi zgłosić się do rejestracji, gdzie otrzyma szczegółowe informacje oraz zostanie skierowany do właściwej poradni specjalistycznej. Po udzieleniu świadczenia medycznego, lekarz zobowiązany jest określić datę oraz godzinę następnej wizyty, przy czym jej termin powinien wynikać wyłącznie ze wskazań medycznych. Jak zaznacza Izabela Podhalańska – prezes ŚZŻAK Środowiska 5 PSK AK w Dębicy, kombatanci od dawna mogli liczyć na przychylność ze strony dyrekcji oraz personelu dębickiego ZOZ-u. Podpisane porozumienie ma jedynie uczynić tę formę bardziej powszechną. Chcemy także, aby inni pacjenci nie patrzyli na nas wrogo, kiedy jesteśmy przyjmowani poza kolejnością – dodaje prezes środowiska AK. W powiecie dębickim żyje kilkudziesięciu żołnierzy Armii Krajowej. W większości są to ludzie w wieku 85-95 lat, często samotni i schorowani. Taka forma pomocy ze strony ZOZ to akt wdzięczności za ich służbę w czasie okupacji oraz po jej zakończeniu.
Apel środowisk kresowych – Swoi czuwajcie…
Swoi czuwajcie gdy historia zatoczy się kołem. O zaszłościach dziejowych Lachów vel Polaków i Rusinów vel Ukraińców – z takim apelem zwrócił się do nas Sławomir Tomasz Roch z Glasgow (Szkocja). Pan Tomasz przesłał wielostronnicowe opracowanie nt. stosunków polsko-ukraińskich na przestrzeni wieków, prosząc o jego publikację na naszej stronie.
W związku z faktem, iż artykuł nie dotyczy bezpośrednio tematyki poruszanej na łamach Strony SzlakPartyzancki.glt.pl, a wiąże się pośrednio z kwestią działań żołnierzy Armii Krajowej w Małopolsce Wschodniej, oraz mając na uwadze poruszoną przez autora problematykę, postanowiliśmy w drodze wyjątku zamieścić niniejszy tekst w formacie pdf: Swoi czuwajcie gdy historia zatoczy się kołem, zachęcając do zapoznania się z jego treścią.
Kolejny artykuł o Szlaku Partyzanckim
Nakładem Tarnowskiego Oddziału Polskiego Towarzysta Historycznego, ukazała się początkiem stycznia 2012 roku, publikacja pt. Żeby dzieje ludzkie nie zatarły się w pamięci… Rozważania o współczesnych problemach edukacji historycznej i roli historyków w XXI wieku.
Praca pod redakcją: Pawła Juśko, Marcina Borysa, Pawła Korzeniowskiego i Macieja Małozięcia jest efektem projektu, zrealizowanego przez Tarnowski Oddział PTH, we współpracy z Oddziałem PTH w Rzeszowie, pod nazwą: Małopolsko-Podkarpackie Spotkania Młodych Historyków, na który złożyły się dwie konferencje tematyczne, zorganizowane w Tarnowie i w Rzeszowie oraz omawiana publikacja. W pracy znalazł się artykuł poświęcony tematyce Szlaku Partyzanckiego, zatytułowany: Międzyprzedmiotowe ścieżki dydaktyczne w procesie edukacji historycznej na przykładzie Szlaku Partyzanckiego. Doświadczenia i możliwości. W artykule zostały omówione założenia i cele Szlaku Partyzanckiego, formy edukacji za pomocą ścieżek historyczno-dydaktycznych oraz to, w jaki sposób można wykorzystać rajdy historyczne w edukacji na szlaku.
W publikacji znalazł się ponadto interesujący artykuł autorstwa Tomasza Czapli, zatytułowany Świadomość patriotyczna ucznia w świetle przeobrażeń współczesnej szkoły. Jak zauważa dr hab. Andrzej Bonusiak (prof. UR), rozważania te są cenne i wnoszą powiew świeżości i innego, mniej naukowego spojrzenia. Polecamy i zapraszamy do lektury. Publikację można nabyć w Muzeum Okręgowym w Tarnowie.
Spotkanie opłatkowe członków ŚZŻAK – Środowiska 5 PSK AK
Śpiew tradycyjnych polskich kolęd, wspomnienia wojennych świąt oraz ciepła, rodzinna atmosfera towarzyszyła corocznemu spotkaniu opłatkowemu członków Środowiska 5 PSK AK w Dębicy. Spotkanie zorganizował 7 stycznia 2012 roku Zarząd Związku.
To już tradycja, że członkowie Środowiska 5 PSK AK, spotykają się w okresie Świąt Bożego Narodzenia na spotkaniu opłatkowym. Choć z roku na rok członków Związku jest coraz mniej, atmosfera towarzysząca tym spotkaniom zawsze pozostaje niezmienie ciepła. Przed laty spotkania opłatkowe Związku odbywały się na plebani w parafii pw. Św. Jadwigi. Uczestniczących w spotkaniach było tak wielu, że często brakowało miejsca w salce katechetycznej. Dziś tradycyjny opłatek jest z jednej strony okazją do spotkania się członków Związku, z drugiej zaś ożywia wspomnienia, związane z przeżywaniem okresu Świąt Bożego Narodzenia. W polskije tradycji jest to okres bogaty w różne okolicznościowe zwyczaje i towarzyszące im tradycje, gesty, słowa, śpiew kolęd i pastorałek. Dzięki kultywowaniu tych staropolskich tradycji tworzy się unikatowe dziedzictwo historyczne wpisane w nasz naród i jego religijność.
czytaj dalej