Wniosek w sprawie ulicy 23 Sierpnia

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy zwróciło się do Przewodniczącego Rady Miejskiej w Dębicy z wnioskiem o zmianę nazwy ulicy 23 Sierpnia. W opinii związku, dotychczasowa nazwa budzi negatywne skojarzenia związane z utratą niepodległości państwa polskiego w 1939 roku oraz z wprowadzeniem w Dębicy rządów komunistycznych i wkroczeniem do miasta oddziałów Armii Czerwonej.

 

W związku z wejściem w życie ustawy z 1 kwietnia 2016 roku o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. 2016 poz. 744), samorządy mają czas do września 2017 na zmianę nazw ulic, placów i skwerów, jeśli promują one zbrodniczy komunizm.

W opinii dębickiego środowiska AK szczególne kontrowersje budzą nazwy dwóch dębickich ulic: Gwardii Ludowej oraz 23 Sierpnia. W drugim przypadku, nazwa jest nie tyle kontrowersyjna co kuriozalna. 23 sierpnia 1939 r. minister spraw zagranicznych III Rzeszy, Joachim von Ribbentrop i ludowy komisarz spraw zagranicznych ZSRS Wiaczesław Mołotow, podpisali układ o rozbiorze Rzeczypospolitej. Jego konsekwencją była agresja niemiecka na Polskę (1 września) i Związku Sowieckiego (17 września 1939 r).

Warto także podkreślić, że Parlament Europejski w 70. rocznicę podpisania Paktu Ribbentrop-Mołotow, ustanowił dzień 23 sierpnia, Europejskim Dniem Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu.

Jednocześnie związek wystąpił z propozycją zastąpienia dotychczasowej nazwy – 23 Sierpnia na ulicę – Bohaterów Kałużówki.

Bitwa na polanie Kałużówka, która rozpoczęła się 23 sierpnia 1944 roku, uznawana jest za największą batalię Armii Krajowej z oddziałami niemieckimi w okresie akcji „Burza” w południowo-wschodniej Polsce. W walkach na Kałużówce wzięli udział żołnierze AK m.in. z placówek: Dębica „Działo”, Łączki Kucharskie „Ławka”, Brzeziny „Bomba”, Korzeniów „Kartacz”. Oddziałami dowodził major Adam Lazarowicz, zastępca inspektora rejonowego AK w Rzeszowie i kierownik szkoły w Gumniskach.

O znaczeniu bitwy świadczy m.in. fakt umieszczenia urny z ziemią z pola bitwy w podstawie pomnika Armii Krajowej u stóp zamku wawelskiego w Krakowie.

Bohaterzy bitwy na Kałużówce nie doczekali się w Dębicy stosownego upamiętnienia. Związek ma nadzieję, że zmiana nazwy ulicy 23 Sierpnia na Bohaterów Kałużówki będzie zadośćuczynieniem dla Tych żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Dębica, którzy walcząc o wolność ojczyzny na terenie ziemi dębickiej, zapłacili najwyższą cenę.
Na temat zmiany nazewnictwa ulic pisał m.in. Artur Getler w artykule zatytułowanym Dekomunizacja ulic w Dębicy.