Zbigniew Lazarowicz Honorowym Obywatelem Dębicy
Podczas XXV nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej, 14 października 2016 roku, miejscy radni przyznali odznaczenie „Honorowy Obywatel Miasta Dębicy”, majorowi Zbigniewowi Lazarowiczowi – żołnierzowi Armii Krajowej, podziemia antykomunistycznego lat 40. oraz Solidarności Walczącej. Z wnioskiem o odznaczenie dla Zbigniewa Lazarowicza wystąpił Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy.
Zbigniew Lazarwicz urodził się 27 września 1925 r. w Jaśle, jako pierwszy syn Adama Lazarowicza i Jadwigi z d. Ojak. Rodzina Lazarowiczów w latach 30. XX w. przeprowadziła się do Gumnisk-Foks koło Dębicy, gdzie Adam został kierownikiem miejscowej szkoły powszechnej.
We wrześniu 1939 r., po ewakuacji Ośrodka Zapasowego Krakowskiej Brygady Kawalerii z koszar w Dębicy, Adam Lazarowicz został ostatnim komendantem miasta Dębica. W 1940 r. stanął na czele Placówki ZWZ Dębica „Działo”, a w grudniu 1940 r. został komendantem Obwodu ZWZ Dębica „Dziekania”, „Deser”.
W 1941 r. przeniósł siedzibę komendy Obwodu do Gumnisk. Do pracy konspiracyjnej zaangażował swojego najstarszego syna Zbigniewa, który przyjął pseudonim „Bratek”.
Zbigniew Lazarowicz ukończył kurs tajnego nauczania zdając maturę w 1943 r. w Sędziszowie Małopolskim. Brał także udział w kursie podchorążych.
W 1944 r. został dowódcą plutonu AK Gumniska, który w czasie akcji „Burza” wchodził w skład kompanii AK Dębica pod dowództwem Leona Kloca „Jasny”.
Na czele tego plutonu Zbigniew Lazarowicz dowodził podczas wzmożonej działalności dywersyjnej, w tym podczas pacyfikacji Gumnisk i Braciejowej oraz w bitwie na Kałużówce.
Po wojnie, wraz z ojcem Adamem, był ścigany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego za działalność w AK oraz zaangażowanie w struktury organizacji podziemia antykomunistycznego: „NIE” – Delegatury Sił Zbrojnych oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
Pod koniec 1947 r. został aresztowany wraz z ojcem. Przesłuchiwany m.in. w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Wypuszczony na wolność. Za działalność w WIN – ojciec Zbigniewa został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 r.
Zbigniew ożenił się z Haliną z d. Radzikowską. Z małżeństwa urodziło się czworo dzieci: Romuald, Anna, Mariusz, Przemysław.
W 1980 r. Zbigniew zaangażował się w działalność w strukturach Solidarności. Był współtwórcą podziemnych wydawnictw, kolporterem i drukarzem prasy podziemnej dla wrocławskiej Solidarności Walczącej. Został internowany w okresie stanu wojennego. Przebywał w areszcie w Nysie.
Po 1989 r. zaangażował się w działalność w Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Był członkiem założycielem Zarządu Głównego ZŻAK w Krakowie oraz założycielem i członkiem Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK.
Wielokrotnie przyjeżdżał na spotkania do Dębicy gdzie spotykał się z kolegami z konspiracji oraz uczniami dębickich szkół.
Corocznie przyjeżdża także na uroczystości rocznicowe z okazji bitwy na Kałużówce, gdzie udziela lekcji historii i patriotyzmu dla młodzieży oraz uczestników obchodów.
Jest autorem wielu opracowań, w tym wspomnień o swoim ojcu pt. „Klamra – mój ojciec”. Uczestniczył także jako konsultant przy produkcji filmów historycznych dot. najnowszej historii Polski, m.in. „WIN – ostatnia nadzieja”, który otrzymał główną nagrodę na festiwalu NNW w Gdyni w 2015 roku.
Zbigniew Lazarowicz był także Honorowym Członkiem Komitetu budowy pomnika ofiar Katastrofy Smoleńskiej w Dębicy.
Odznaczenie zostanie wręczone podczas dębickich obchodów z okazji Święta Niepodległości 11 listopada 2016 roku.
Zbigniew Lazarowicz będzie drugim żołnierzem AK wyróżnionym tytułem „Honorowego Obywatela Dębicy.” Wcześniej, również na wniosek Światowego Związku Żołnierzy AK, zaszczytny tytuł przyznano prof. dr. hab. Janowi Łopuskiemu. Odznaczenie wybitnemu profesorowi, w czerwcu 2012 roku, wręczył w Gdyni Maciej Małozięć.