Urodzony 27 września 1925 roku w Jaśle. Syn Adama i Jadwigi z d. Ojak. Do wybuchu wojny uczęszczał do gimnazjum w Krakowie. Podczas okupacji został zaangażowany w działalność konspiracyjną przez swojego Ojca – Adama Lazarowicza, komendanta Obwodu ZWZ-AK Dębica. Działał pod pseudonimem „Bratek”. Uczestniczył w kompletach tajnego nauczania „Kuźnica”. Egzamin maturalny zdał w 1943 roku w Sędziszowie Małopolskim. Ukończył także konspiracyjny kurs podchorążych w Gumniskach. Objął funkcję dowódcy plutonu Gumniska – Braciejowa. Ochraniał Komendę Obwodu AK Dębica i leśne magazyny broni zrzutowej. Na czele plutonu Gumniska brał udział w akcji „Burza”, w tym m.in. w bitwie z Niemcami na Kałużówce 23-24 sierpnia 1944 roku.
Od stycznia 1945 z powodu działalności swojego Ojca – Adama Lazarowicza „Klamry”, musiał ukrywać się przed UB. Wykonywał funkcję łącznika między Adamem Lazarowiczem i działaczami konspiracji DSZ-WiN, przebywającymi w różnych regionach Polski (Rzeszów, Wrocław, Zabrze, Kraków, Zakopane).
Został aresztowany przez UB 12 grudnia 1947 roku we Wrocławiu. 5 grudnia został skonfrontowany przed WUBP we Wrocławiu z Adamem Lazarowiczem. 18 grudnia został przewieziony do MBP w Warszawie. Zwolniony pod koniec grudnia 1947 roku. Powrócił do Wrocławia. Od 1948 roku pracował w przedsiębiorstwach budowlanych.
W 1952 roku zawarł związek małżeński z Haliną z d. Radzikową. Miał czworo dzieci. Syn Romuald, działacz „Solidarności Walczącej” był redaktorem pism podziemnych oraz bliskim współpracownikiem szefa „SW” Kornela Morawieckiego.
Zbigniew Lazarowicz w latach 80. zaangażował się w działalność w „Solidarności”. Został internowany w stanie wojennym razem z synem.
W 1989 roku współtworzył ogólnopolskie struktury Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Był także członkiem założycielem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz członkiem pierwszego Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻAK w Warszawie.
Corocznie uczestniczył w zjazdach koleżeńskich i uroczystościach rocznicowych zainicjowanych przez środowisko Armii Krajowej w Gumniskach oraz na Kałużówce.
Opublikował wspomnienia z okresu okupacji pt. „Klamra – mój Ojciec” oraz wiele artykułów publicystycznych i wspomnieniowych.
Za działalność wojenną został odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, czterokrotnie Medalem Wojska, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Armii Krajowej oraz wieloma innymi odznaczeniami państwowymi i resortowymi.
W 2016 roku, na wniosek ŚZŻAK Środowiska 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, Rada Miejska w Dębicy przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Dębicy.
Zmarł 29 września 2017 roku, dwa dni po swoich 92. urodzinach.
Cześć Jego Pamięci!

Maciej Małozięć

Podczas XXV nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej, 14 października 2016 roku, miejscy radni przyznali odznaczenie „Honorowy Obywatel Miasta Dębicy”, majorowi Zbigniewowi Lazarowiczowi – żołnierzowi Armii Krajowej, podziemia antykomunistycznego lat 40. oraz Solidarności Walczącej. Z wnioskiem o odznaczenie dla Zbigniewa Lazarowicza wystąpił Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy.

Zbigniew Lazarwicz urodził się 27 września 1925 r. w Jaśle, jako pierwszy syn Adama Lazarowicza i Jadwigi z d. Ojak. Rodzina Lazarowiczów w latach 30. XX w. przeprowadziła się do Gumnisk-Foks koło Dębicy, gdzie Adam został kierownikiem miejscowej szkoły powszechnej.

We wrześniu 1939 r., po ewakuacji Ośrodka Zapasowego Krakowskiej Brygady Kawalerii z koszar w Dębicy, Adam Lazarowicz został ostatnim komendantem miasta Dębica. W 1940 r. stanął na czele Placówki ZWZ Dębica „Działo”, a w grudniu 1940 r. został komendantem Obwodu ZWZ Dębica „Dziekania”, „Deser”.
W 1941 r. przeniósł siedzibę komendy Obwodu do Gumnisk. Do pracy konspiracyjnej zaangażował swojego najstarszego syna Zbigniewa, który przyjął pseudonim „Bratek”.

Zbigniew Lazarowicz ukończył kurs tajnego nauczania zdając maturę w 1943 r. w Sędziszowie Małopolskim. Brał także udział w kursie podchorążych.
W 1944 r. został dowódcą plutonu AK Gumniska, który w czasie akcji „Burza” wchodził w skład kompanii AK Dębica pod dowództwem Leona Kloca „Jasny”.

Na czele tego plutonu Zbigniew Lazarowicz dowodził podczas wzmożonej działalności dywersyjnej, w tym podczas pacyfikacji Gumnisk i Braciejowej oraz w bitwie na Kałużówce.

Po wojnie, wraz z ojcem Adamem, był ścigany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego za działalność w AK oraz zaangażowanie w struktury organizacji podziemia antykomunistycznego: „NIE” – Delegatury Sił Zbrojnych oraz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Pod koniec 1947 r. został aresztowany wraz z ojcem. Przesłuchiwany m.in. w Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego. Wypuszczony na wolność. Za działalność w WIN – ojciec Zbigniewa został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 1 marca 1951 r.

Zbigniew ożenił się z Haliną z d. Radzikowską. Z małżeństwa urodziło się czworo dzieci: Romuald, Anna, Mariusz, Przemysław.

W 1980 r. Zbigniew zaangażował się w działalność w strukturach Solidarności. Był współtwórcą podziemnych wydawnictw, kolporterem i drukarzem prasy podziemnej dla wrocławskiej Solidarności Walczącej. Został internowany w okresie stanu wojennego. Przebywał w areszcie w Nysie.

Po 1989 r. zaangażował się w działalność w Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Był członkiem założycielem Zarządu Głównego ZŻAK w Krakowie oraz założycielem i członkiem Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK.

Wielokrotnie przyjeżdżał na spotkania do Dębicy gdzie spotykał się z kolegami z konspiracji oraz uczniami dębickich szkół.

Corocznie przyjeżdża także na uroczystości rocznicowe z okazji bitwy na Kałużówce, gdzie udziela lekcji historii i patriotyzmu dla młodzieży oraz uczestników obchodów.

Jest autorem wielu opracowań, w tym wspomnień o swoim ojcu pt. „Klamra – mój ojciec”. Uczestniczył także jako konsultant przy produkcji filmów historycznych dot. najnowszej historii Polski, m.in. „WIN – ostatnia nadzieja”, który otrzymał główną nagrodę na festiwalu NNW w Gdyni w 2015 roku.

Zbigniew Lazarowicz był także Honorowym Członkiem Komitetu budowy pomnika ofiar Katastrofy Smoleńskiej w Dębicy.

Odznaczenie zostanie wręczone podczas dębickich obchodów z okazji Święta Niepodległości 11 listopada 2016 roku.

Zbigniew Lazarowicz będzie drugim żołnierzem AK wyróżnionym tytułem „Honorowego Obywatela Dębicy.” Wcześniej, również na wniosek Światowego Związku Żołnierzy AK, zaszczytny tytuł przyznano prof. dr. hab. Janowi Łopuskiemu. Odznaczenie wybitnemu profesorowi, w czerwcu 2012 roku, wręczył w Gdyni Maciej Małozięć.

W Braciejowej i na polanie Kałużówka, 28 sierpnia 2016 roku, odbyły się uroczystości z okazji 72. rocznicy akcji „Burza” i największej bitwy stoczonej na Podkarpaciu przez żołnierzy Armii Krajowej z oddziałami Wehrmachtu w 1944 roku. W uroczystościach wzięli udział m.in. weterani Armii Krajowej wraz z rodzinami oraz uczestnicy bitwy na Kałużówce, którzy na coroczne uroczystości, pomimo podeszłego wieku, przybyli z różnych stron Polski.

Obchody rozpoczęły się przy pomniku w Braciejowej, na którym w 2014 roku, dzięki staraniom Zarządu ŚZŻAK Środowiska 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, wymieniona została tablica. Poprzednia gloryfikowała Armię Czerwoną. Ta, przed którą dzisiaj złożono wiązanki kwiatów, upamiętnia bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej oraz cywilne ofiary walk frontowych z 1944 i 1945 roku z parafii Gumniska.

Kwiaty przed pomnikiem złożyła delegacja Armii Krajowej na czele z kpt. Izabelą Podhalańską oraz mjr. Zbigniewem Lazarowiczem. Wieniec złożyli też samorządowcy.

Następnie uczestnicy udali się na polanę Kałużówka, gdzie odprawiona została uroczysta msza święta. Eucharystii przewodniczył ks. Jan Michalik, emerytowany proboszcz i rezydent parafii w Podgrodziu.

W homilii ks. Michalik podkreślił niezłomną postawę żołnierzy II Zgrupowania Armii Krajowej Obwodu Dębica. Kaznodzieja wyjaśnił, że żołnierze AK byli prawdziwymi, a nie sezonowymi bohaterami.

Po mszy świętej odbył się ceremoniał patriotyczny z udziałem kompanii honorowej wystawionej przez 16. Tczewski Batalion Saperów z Niska. Okolicznościowe wystąpienie wygłosił starosta dębicki Andrzej Reguła.  Odczytany został także okolicznościowy adres od marszałka województwa podkarpackiego Władysława Ortyla, który objął honorowy patronat nad tegorocznymi obchodami.

W imieniu weteranów AK głos zabrał mjr. Zbigniew Lazarowicz, uczestnik bitwy na Kałużówce i syn głównodowodzącego siłami Obwodu AK Dębica – mjr. Adama Lazarowicza „Klamry”. W swoim wystąpieniu nakreślił tło historycznych wydarzeń. Mówił m.in.:

Wydarzenia tamtych dni tak mocno tkwią w pamięci uczestników, że śnić się nam będą do końca życia.

Mimo ran, cierpień, śmierci kolegów, głodu i chwil trwogi czuliśmy się wówczas szczęśliwi i dumni, że mogliśmy po raz pierwszy, po latach niewoli podnieść głowy i stanąć razem do otwartej walki ze śmiertelnym wrogiem. Czyniliśmy to z wielkim zaangażowaniem, bez przymusu, z obowiązku służenia ojczyźnie.

Wzruszające wystąpienie weterana AK zostało nagrodzone gromkimi brawami, po których rozległo się „Sto lat…”.

Na zakończenie odczytany został apel pamięci, a pododdział honorowy oddał salwę honorową. Delegacje złożyły wiązanki kwiatów przed pomnikiem upamiętniającym poległych w czasie akcji „Burza” żołnierzy II Zgrupowania 5. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej.

W uroczystościach wzięli udział m.in. uczestnicy bitwy na Kałużówce: Zbigniew Lazarowicz (Wrocław) wraz z siostrą – Danutą Iwan, żoną oraz synem. Bronisław Duman (Szczecin) wraz z córką i zięciem oraz Jerzy Krusenstern (Kraków).

Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej reprezentowali: Maciej Małozięć (wiceprezes Okręgu Tarnów) oraz Izabela Podhalańska (prezes Środowiska 5. PSK AK w Dębicy), a także Zarząd ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK w Dębicy, weterani AK z Dębicy, Rzeszowa, Kolbuszowej, Tarnowa.

Z okazji tegorocznych obchodów wydany został bogato ilustrowany „Biuletyn Informacyjny” pod redakcją Macieja Małozięcia. Znalazły się w nim teksty m.in.: Tomasza Czapli, Piotra Drogonia i Marty Meinhart.

Głównymi organizatorami obchodów byli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, lokalne samorządy oraz Nadleśnictwo Dębica, Zespół Szkół w Gumniskach oraz Parafia NMP w Gumniskach.

Fotorelacja: Magdalena Strzępek, © ak1944.pl